Czcionka: A A+ A++ Kontrast Kontrast

230 Rocznica Uchwalenia Konstytucji 3-go Maja

2021-04-29

230 Rocznica Uchwalenia Konstytucji 3-go maja

Trzeciego maja 1791 roku czyli 230 lat temu Sejm Czteroletni uchwalił pierwszą ustawę rządową, zwaną później Konstytucją 3-go Maja. Była pierwszą konstytucją w Europie i drugą na świecie, po konstytucji Stanów Zjednoczonych. Regulowała zasady funkcjonowania władz państwowych oraz prawa i obowiązki ludności Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Celem ustawy rządowej miało być ratowanie Rzeczypospolitej, której terytorium zostało zmniejszone w wyniku I rozbioru przeprowadzonego przez Prusy, Austrię i Rosję w 1772 r. Konstytucja została zaprojektowana w celu zlikwidowania wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja przekształcała państwo w monarchię konstytucyjną i ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi, wprowadziła polityczne zrównanie mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc najgorsze nadużycia pańszczyzny. Na jej podstawie przyjęto monteskiuszowski podział władz na prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Niosła również, tradycje chrześcijańskie, tolerancję i wartości Oświecenia. Konstytucja formalnie zniosła praktycznie nieużywane od 27 lat  liberum veto.Po utracie niepodległości w roku 1795 przez 123 lata Konstytucja była symbolem dążeń narodu polskiego do odzyskania niepodległości.

Święto Konstytucji 3 Maja obchodzono do ostatniego rozbioru. Świętowanie Uchwalenia Konstytucji 3 Maja było zakazane we wszystkich zaborach, dopiero po I Wojnie Światowej, kiedy Polska odzyskała niepodległość święto  zostało wznowione. Podczas II Wojny Światowej w czasie okupacji niemieckiej i radzieckiej święto zostało zdelegalizowane. Dopiero w 1981 roku władza ludowa zezwoliła na obchody 3-majowe. Od kwietnia 1990 roku Święto Konstytucji 3 Maja stało świętem narodowym, a od 2007 roku obchodzone jest również na Litwie.

2021 rok jest  ogłoszonym  przez Sejm Rzeczypospolitej Rokiem Konstytucji 3-go Maja.

Ostatnio dodane